اثرات رقابت اسپرم بر تنوع ژنتیکی نتاج قزل آلای رنگین کمان با استفاده از نشانگرهای ریزماهواره، ( oncorhynchus mykiss walbaum, 1972)

رقابت اسپرم زمانی رخ می دهد که اسپرم دو یا چند نر جهت بارورسازی توده ای از تخمک ها با هم رقابت کنند. این نوع انتخاب جنسی، به عنوان نیرویی شایع و مهم در تکامل بیولوژی تولید مثل جنس نر و و همچنین عامل تعیین کننده در قدرت تولیدمثلی نر مطرح می باشد. علی رغم اهمیت این موضوع، در ارتباط با جزئیات پدیده رقابت اسپرم اطلاعات معدودی وجود دارد. در این تحقیق، با استفاده از اختلافات موجود میان خصوصیات کیفی اسپرم مولدین ماهی قزل آلای رنگین کمان، اقدام به بررسی تاثیر پارامترهای 1) تعداد اسپرم، 2) مدت زمان تحرک و 3) درصد اسپرم های متحرک بر روی موفقیت رقابت پذیری اسپرم صورت گرفت. به منظور بررسی توانایی بارورسازی اسپرم سه ماهی نر قزل آلای رنگین کمان یک آزمایش رقابت اسپرم طراحی شد. بدین منظور حجم مساوی اسپرم سه ماهی نر با هم مخلوط شده و جهت لقاح تخمک های یک ماهی ماده مورد استفاده قرار گرفتند. نسبت لار.های حاصل از مولدین نر مختلف با استفاده از آنالیز لوکوس های ریزماهواره مشخص گردید. لاروهای حاصل از نر شماره 2 در این آزمایش غالب بودند. میزان مشارکت این مولد در تولید نتاج حاصله بر اساس آنالیز فراوانی آللی دو لوکوس omm1036 و ocl8 به ترتیب 54 و 47 درصد بود. میانگین هتروزیگوسیتی در هر دو لوکوس پلی مورفیک ریزماهواره در لاروها (781/0 he =) نسبت به مولدین (862/0 he =) کاهش معنی داری داشت (p<0.05). در تحقیق حاضر، استفاده از نشانگرهای ریزماهواره میزان مناسبی از قدرت ردیابی والدین در ماهی قزل آلای رنگین کمان همراه بود و بر اساس تعیین این میزان مشارکت مولدین در تولید نتاج، مشخص شد که اختلاف در قدرت تولید مثلی جنس نر سبب از دست رفتن تنوع ژنتیکی می شود. انگشت نگاری dna با استفاده از ریزماهواره ها نشان داد که مدت زمان تحرک اسپرم عامل تعیین کننده در موفقیت رقابت اسپرم ها بود. آزمون همبستگی پیرسون هیچ گونه ارتباطی میان موفقیت لقاح و تعداد نسبی اسپرم، مدت زمان تحرک اسپرم و درصد اسپرم های متحرک نشان نداد. همبستگی بین تراکم اسپرم با میزان مشارکت مولدین در تولید نتاج نیز منفی و معنی درا بود (915/0- =r، 0 = p ). این ارتباط ها در هر سه تکرار آزمایش رقابت اسپرم یکسان بودند. نتایج این مطالعه نشان دادند که تحت شرایط آزمایشگاهی، مدت زمان تحرک اسپرم به عنوان یک فاکتور کلیدی در موفقیت رقابت اسپرم در ماهی قزل آلای رنگین کمان مطرح است. همچنین مشخص شد، اگرچه پارامترهای مرتبط با تحرک اسپرم ممکن است تا اندازه ای مشخص کننده میزان لاروهای منتسب به نر شماره 2 باشند. با این حال، در هر دو گروه تیمارهای تک والدی و مختلط، هنگامی که میزان مناسب اسپرم به ازای تخمک (107) استفاه شد، درصد موفقیت لقاح بالا (95%<) بود و موفقیت لقاح به استفاده از اسپرم یک یا چند ماهی نر بستگی نداشت. استفاده غیرضروری از ترکیب اسپرم چندین ماهی در طی لقاح ممکن است منجر به نتایج ناخواسته و مشارکت تعداد کمی از مولدین در ایجاد جمعیت شود. اختلاط اسپرم چند ماهی نر بدون آگاهی دقیق از پارامترهای تحرک اسپرم در نهایت می تواند منجر به تنوع ژنتیکی پایین، همخونی و ایجاد نژادهای با شایستگی کم شود. .